Παραδοσιακό Θέρισμα και Αλώνισμα

Για πολλές δεκαετίες οι άνθρωποι που ασχολούνταν με αγροτικές εργασίες, και ειδικά την καλλιέργεια δημητριακών, δαπανούσαν πολύ χρόνο και κόπο για το θέρισμα και το αλώνισμα. Παρακάτω μπορείτε να δείτε τους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους γίνονταν οι εργασίες αυτές.

Θέρισμα

Στον θερισμό ήταν απαραίτητη η αλληλοβοήθεια. Όταν το σιτάρι ήταν έτοιμο για θερισμό, οι αγρότες συζητούσαν και αποφάσιζαν από ποιο χωράφι θα ξεκινούσαν όλοι μαζί τον θερισμό. Ετοίμαζαν τα δρεπάνια, που ήταν τα εργαλεία για το θέρισμα και από το προηγούμενο βράδυ κάποιος πήγαινε στο χωράφι, έβγαζε από τη ρίζα μια αγκαλιά φυτά σταριού, τα οποία έβαζε μέσα σε νερό να μαλακώσουν, ώστε να χρησιμοποιηθούν για το δέσιμο των δεματιών την επομένη.

Κατά τον θερισμό. με το αριστερό χέρι έπιαναν όσα στελέχη σιταριού μπορούσαν και με το δεξί τα έκοβαν από χαμηλά. Τη χεριά αυτή την άφηναν πίσω τους και συνέχιζαν. Ένας άλλος εργάτης συγκέντρωνε τις χεριές και τις έδενε σε μεγάλα δεμάτια, τα οποία τα έστηνε όρθια, για να μην παίρνουν υγρασία από τη γη. Όταν τελείωνε τα θέρισμα σε κάθε χωράφι, τα δεμάτια μεταφέρονταν, είτε ζαλίκα (στην πλάτη) είτε φορτωμένα σε ζώα και τοποθετούνταν κοντά στο αλώνι, σε στοίβες.

Αλώνισμα

Απλώνονται πάνω στο πέτρινο αλώνι τα δεμάτια, κόβονται τα δεματικά και σκορπίζονται τα χερόβολα σε όλο το χώρο του αλωνιού. Στο κέντρο του βρίσκεται ο στιχερός, που είναι ένα χοντρό και γερό ξύλο, συνήθως από πουρνάρι, μπηγμένο στο χώμα και στερεωμένο καλά. Πάνω του δένεται η τριχιά, που κρατά τα ζώα όταν γυρνάνε πάνω στο αλώνι. Συνήθως χρησιμοποιούνται άλογα ή μουλάρια. Δένονται μεταξύ τους με λαιμαριές φτιαγμένες με τριχιά και όλα μαζί δένονται με το σκοινί του στιχερού. Ο αγωγιάτης, έτσι λέγεται αυτός που ακολουθεί τα ζώα στο αλώνι, κρατά μια βίτσα στα χέρια, την χτυπά στον αέρα για να τα φοβίζει και να τρέχουν. Η κίνηση των ζώων γίνεται και προς τις δυο κατευθύνσεις. Το σκοινί του στιχερού μαζεύεται πάνω του ενώ τα ζώα τρέχουν και έτσι πατούν τα χερόβολα σε όλο το αλώνι απ' έξω προς τα μέσα. Ύστερα τα αλλάζουν. Το ζώο που ήταν απέξω έρχεται μέσα και έτσι το σκοινί απλώνει. Το αλώνισμα συνεχίζεται μέχρις ότου τα χερόβολα γίνουν άχυρο και φυσικά βγει ο καρπός από τα στάχυα.

Ύστερα γίνεται το μάζεμα. Η συγκέντρωση του αλωνιού στο στιχερό σε σωρό. Μετά το μεσημέρι γίνεται το λίγνισμα. Ο αέρας που φυσά βοηθά σ' αυτή τη δουλειά. Με τα δικράνια πετάνε ψηλά το άχυρο για να διαχωριστεί από τον καρπό. Ο αέρας το μεταφέρει στην άκρη του αλωνιού. Χρησιμοποιούν ακόμη τα ξύλινα φτυάρια και φυσικά το δριμόνι (μεγάλο κόσκινο) για το κοσκίνισμα του καρπού. Ο καρπός λιάζεται και αποθηκεύεται στα κασόνια ή στα ματαράτσια (μεγάλα υφαντά σακιά). Το άχυρο μεταφέρεται στα καλύβια με τις λιοπάνες ή τα χαράρια για να χρησιμεύσει σαν τροφή στα ζώα τους χειμερινούς μήνες.

Από κ. Νεκτάριος